Objawy chorób układu krwiotwórczego

Objawy ogólne często występujące w chorobach układu krwiotwórczego

Częstym objawem, który sugeruje że układ krwiotwórczy funkcjonuje wadliwie jest osłabienie i męczliwość. Są to objawy, które towarzyszą bardzo wielu chorobom, dotyczących różnych układów i narządów, jednak bardzo często zdarza się, że męczliwość i osłabienie jest objawem niedokrwistości.

Podobnie jest w przypadku kolejnego objawu, a mianowicie w przypadku gorączki, gdyż jest to również objaw, który towarzyszy bardzo wielu chorobom. Jednak biorąc pod uwagę tylko choroby układu krwiotwórczego, gorączka może oznaczać neutropenię, ponieważ choroba ta wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia ciężkich infekcji. Podobnie jest w przypadku agranulocytozy lub limfocytopenii oraz hipogammaglobulinemii, które są chorobami upośledzającymi odporność i w związku z tym pacjenci narażeni są na infekcje przebiegające często z bardzo wysoką gorączką.

Gorączce może towarzyszyć wzmożona potliwość. Jeżeli wzmożona potliwość występuje w nocy, jest to dosyć charakterystyczny objaw takich chorób, jak: chłoniak Hodgkina (ziarnica złośliwa), chłoniaki nieziarnicze, ostra białaczka limfoblastyczna, przełom blastyczny przewlekłej białaczki szpikowej. W sytuacji kiedy gorączce towarzysza dreszcze możemy mieć do czynienia z przełomem hemolitycznym.

Kolejnym objawem często występującym w chorobach układu krwiotwórczego jest ból głowy. Najczęściej towarzyszy on niedokrwistości lub poliglobulii (nadkrwistość - zwiększona ilość czerwonych krwinek). Bóle głowy występują również u pacjentów z białaczką, u których mamy do czynienia z leukostazą - zaburzenie przepływu krwi w mikrokrążeniu związane z leukocytozą (zwiększona liczba leukocytów) lub z naciekami w ośrodkowym układzie nerwowym - powikłanie neurologiczne białaczki.

Kolejnym objawem, który może sugerować chorobę związaną z układem krwiotwórczym jest utrata masy ciała. Objaw ten manifestuje się w chorobach rozrostowych układu krwiotwórczego, czuli m.in. takich, jak białaczka lub chłoniaki. Warto jednak wiedzieć, że znaczny spadek masy ciała może oznaczać m.in. nowotwór narządowy lub gruźlicę.

Następnym często występującym objawem jest świąd skóry. Podobnie jak w przypadku utraty masy ciała, świąd występuje w przypadku chłoniaków, szczególnie w zespole Sézary?ego o oraz w chłoniaku Hodgkina. Jeżeli świąd skóry nasila się po ciepłej kąpieli, wtedy jest to sygnałem, że możemy mieć do czynienia z objawem czerwienicy prawdziwej.

Z czerwienicą prawdziwą związany jest także kolejny objaw, a mianowicie erytromelalgia. Polska nazwa tej choroby to bolesny rumień kończyn. Pacjenci chorzy na erytromelalgię skarżą się na napadowe zaczerwienienie i ocieplenie kończyn. Najczęściej dotyczy to palców stóp. Zaczerwienieniu towarzyszy silny piekący ból. Bolesny rumień kończyn może być objawem nie tylko czerwienicy prawdziwej. Erytromelalgia jest także objawem innych nowotworów mieloproliferacyjnych, przede wszystkim nadpłytkowości samoistnej.

Powiększenie węzłów chłonnych jako objaw chorób układu krwiotwórczego

Za powiększone węzły, które powinny niepokoić, uważa się węzły o średnicy równej i większej niż 1 cm. Powiększenie węzłów chłonnych w przebiegu choroby układu krwiotwórczego ma swoją przyczynę w zwiększonej liczbie limfocytów. Na powiększenie węzłów chłonnych wpływ ma też zwiększona liczba komórek zapalnych.

To na jaką chorobę układu krwiotwórczego wskazuje powiększenie węzłów chłonnych, zależy m.in. od lokalizacji powiększonego węzła. Jeżeli mamy do czynienia z powiększeniem ograniczonym, dotyczącym tylko konkretnego miejsca, wtedy najprawdopodobniej mamy do czynienia z przyczyną miejscową. Jako wyjątek od tej reguły podaje się złośliwe chłoniaki nieziarnicze, w przebiegu których możemy mieć do czynienia m.in. z obrzękiem węzłów chłonnych po jednej stronie szyi. Jeżeli powiększenie węzłów jest uogólnione, wtedy jest to sygnałem, że pacjent choruje na chorobę układową. W takiej sytuacji można podejrzewać nowotwory układu limfopoetycznego.

Istotna jest również konsystencja powiększonego węzła chłonnego. Twarde węzły chłonne mogą oznaczać chłoniaki i przewlekłe białaczki. Miękkie węzły występują w przebiegu ostrych białaczek.

Kiedy podczas badania palpacyjnego węzłów chłonnych pacjent odczuwa ich ból, wtedy można domniemywać, że do powiększenia doszło stosunkowo niedawno. To z kolei daje podstawy, aby podejrzewać przyczynę zapalną a nie nowotworową.

Powiększenie śledziony objawem chorób układu krwiotwórczego

Jeżeli śledziona ma prawidłowe rozmiary, nie jest ona wtedy wyczuwalna przez lekarza podczas badania palpacyjnego. Stopień powiększenia śledziony określa się w centymetrach, mierząc odległość jej wyczuwalnego brzegu od lewego łuku żebrowego. Jeżeli ta odległość wynosi więcej niż 10 cm, to przyczyną powiększenia tego organu jest najczęściej choroba układu krwiotwórczego.

Powiększenie śledziony oznaczać może nie tylko choroby układu krwiotwórczego. Jest szereg chorób, których objawem jest powiększenie śledziony. Jeżeli jednak objaw ten wskazuje na chorobę układu krwiotwórczego, to najczęściej wymienia się wtedy niedokrwistości wrodzone i nabyte, samoistne włóknienie szpiku, przewlekłą białaczkę szpikową, białaczkę włochatokomórkową, chłoniaka śledzionowego, przewlekłą białaczkę limfocytową.

Omawiając zagadnienie powiększonej śledziony w kontekście chorób układu krwiotwórczego, należy wspomnieć o hipersplenizmie, który nazywany jest również zespołem dużej śledziony. Hipersplenizm to nie tylko powiększona śledziona (taki stan nazywany jest splenomegalią - wtedy nie mamy do czynienia z jej wzmożoną aktywnością). W przypadku hipersplenizmu, oprócz powiększenia tego narządu, obserwuje się również jego wzmożoną aktywność. Z hipersplenizmem mamy do czynienia, kiedy powiększeniu śledziony towarzyszą niedokrwistość, leukopenia oraz trombocytopenia. Objawy te mogą występować pojedynczo lub wszystkie razem.

Objawy skórne chorób układu krwiotwórczego - skazy krwotoczne

Choroby układu krwiotwórczego manifestują się również na skórze. Dotyczy to przede wszystkim pacjentów ze skazami krwotocznymi, które są zaliczane do zaburzeń krzepnięcia krwi. Objawami mogą być więc drobne wybroczyny na skórze (np. plamica), podbiegnięcia krwawe (sińce) oraz przebarwienia skóry. Chorzy z tym zaburzeniem mają skłonność do częstych krwawień samoistnych lub pourazowych.